Tìm Hiểu Về Kỹ Thuật Đúc Tượng Đồng Truyền Thống Việt Nam

       Ngày nay, không khó để được chiêm ngưỡng những bức tượng đồng lớn nhỏ đủ kích thước ở khắp mọi nơi. Giá trị của một bức tượng đồng không chỉ ở ý nghĩa nhân văn tốt đẹp lưu truyền qua bao thế hệ mà còn ở kỹ thuật đúc tượng đồng qua bàn tay tài hoa của các nghệ nhân.

       Tìm hiểu về kỹ thuật đúc tượng đồng truyền thống tại Việt Nam để thấy được sự kỳ công và những tinh hoa văn hóa chắt lọc trong từng tác phẩm.

Kỹ thuật đúc tượng đồng truyền thống

        Đúc đồng, đặc biệt là tượng đồng đòi hỏi phải thực hiện theo một trình tự nhất định. Do đó, để có được một bức tượng bằng đồng đẹp, cần thực hiện đủ 7 bước sau đây:

Bước 1: Chuẩn bị nguyên liệu để đúc tượng bằng đồng

        Với tượng đồng thì nguyên liệu chính và quan trọng nhất để làm tượng chính là đồng. Đồng dùng để làm tượng phải được chọn lọc một cách cẩn thận, kỹ càng, đảm bảo chất liệu đó là nguyên chất, không chứa bất kỳ loại tạp chất nào.

         Tuy nhiên, khi áp dụng làm tượng đồng, để tăng độ bền, đẹp cho sản phẩm, người ta thường sử dụng thêm một số hợp kim trong quá trình đúc tượng bằng đồng. Một số kim loại sẽ được sử dụng để đúc đồng theo yêu cầu khách hàng như Thiếc, Chì, Kẽm, Niken. Tỷ lệ pha chế giữa đồng nguyên chất và hợp kim sẽ được chia theo một tỷ lệ nhất định tùy vào trọng lượng cũng như kích thước của sản phẩm.

Bước 2: Tạo mẫu

        Tạo mẫu là bước quan trọng trong quy trình đúc tượng đồng. Bởi lẽ, chỉ khi tạo mẫu chuẩn thì sản phẩm mới có độ chính xác nhất. Đối với những bức tượng có ý tưởng mới mẻ, tượng người thân,.. thì cần phải có hình ảnh thật của nhân vật để đối chứng.

        Ngoài ra, bạn cũng có thể sử dụng một số mẫu khuôn đã có sẵn tại cơ sở Điêu Khắc Minh Côn. Không chỉ được làm bằng đồng, mẫu ở Minh Côn được làm từ nhiều chất liệu khác nhau như gỗ, đất sét và thạch cao. Những khuôn mẫu tạo Minh Côn đều được làm rất tinh xảo và tương đối giống với những đối tượng được cần đúc.

Bước 3: Tạo khuôn đúc tượng

       Tạo khuôn được các nghệ nhân đánh giá là công đoạn khó nhất trong kỹ thuật đúc tượng đồng. Bởi lẽ, bước này đòi hỏi người thợ phải có trình độ tay nghề cao, có óc sáng tạo, tính kiên nhẫn và tỉ mỉ thì mới có thể tạo ra sản phẩm tuyệt vời.

       Chất liệu chính để tạo khuôn đúc cho tượng đồng bao gồm chấu, đất và bột chịu nhiệt nung. Khuôn sẽ được nặn và nung ở nhiệt độ 500 – 700 độ C, sau đó được mang đi phơi không trong vòng khoảng 10 – 20 ngày. Khuôn đúc tượng, đặc biệt là những khuôn được làm bằng đất sét sẽ được lau nhẵn, quét sơn chịu nhiệt và tiếp tục nung ở nhiệt độ 500 độ C.

Bước 4: Nấu chảy đồng

       Đồng nguyên chất sẽ được nấu thành dạng lỏng trong nhiệt độ 1200 độ C. Sau khi đồng hoàn toàn nóng chảy, thợ đúc sẽ bỏ hợp kim vào và tiếp tục nung ở nhiệt độ 1250 độ C để hợp kim và đồng lỏng đều với nhau. Thời gian để hoàn thành nung chảy đồng là khoảng 10h đồng hồ.

Bước 5: Rót đồng vào khuôn

        Đồng sau khi nung chảy đều với kim loại sẽ được lấy ra đổ vào khuôn. Khi đó, khuôn đúc phải đảm bảo được duy trì nung đỏ. Quá trình rót chất liệu nóng chảy vào khuôn phải được thực hiện bởi nghệ nhân giàu kinh nghiệm, đồng đổ nhẹ nhàng và đều tay.

Bước 6: Gỡ khuôn

        Sau khi khuôn đúc nguội, thợ đúc tiến hành gỡ khuôn lấy ra sản phẩm. Sản phẩm tượng đồng sẽ được sửa sang, mài giũa, làm mịn để sản phẩm thêm phần hoàn thiện.

Bước 7: Hoàn thiện sản phẩm theo yêu cầu

         Công đoạn này được thực hiện tùy theo yêu cầu của khách hàng. Sản phẩm có thể sẽ được chạm khảm hoa văn, họa tiết hay sơn màu để tạo sự thu hút cũng như tính thẩm mỹ.